Madenci işlem ücretleri olarak da bilinen blok zinciri ağ işlem ücretleri, kullanıcıların BTC/ETH gibi kripto birimlerini transfer sürecinde blok zincir madencilerine/doğrulayıcılarına ödediği işlem ücretlerdir. Geleneksel bankacılık sistemlerindeki transfer işlem ücretlerine benzerler.
Çoğu durumda, blok zinciri ağları dağıtılmış düğümler tarafından korunur ve düğüm bakımcıları da madencilerdir. İşlem bilgilerinin doğruluğunu onaylamaktan ve transferi tamamlamak için işleminizi blok zincirinde bir bloğa paketlemekten sorumludurlar.
İşlem ücretlerinin alınması iki ana amaca hizmet eder:
1.İlk olarak, kötü amaçlı faaliyetler gerçekleştirmenin maliyetini artırır.
İşlem ücreti olmasaydı, kötü niyetli kişiler her seferinde 0,000001 BTC transfer etmek gibi birkaç cüzdan arasında tekrar tekrar küçük transferler yapabilirdi. Bu uygulama, kötü niyetli kişleri için önemli bir kayba neden olmayacak, ancak büyük miktarda blok zinciri ağ kaynağı tüketerek ağ tıkanıklığına yol açacak ve meşru kullanıcıların işlem yapmasını engelleyecektir. Madenci işlem ücretleri getirilerek bu tarz hileli işlemleri yürütmenin maliyetini önemli hale getirilerek kötü niyetli faaliyetlerin önlenmesi sağlanır.
2.İkincisi, madenciler ve düğümler için bir ödül görevi görür.
Madenciler ve düğümler, işlem bilgilerini blok zinciri ağına yayınladığında, bu süreçte çeşitli kaynakları harcar ve bir emek sarfederler. Madencileri ve düğümleri bu işlemleri bloklar halinde işlemeye teşvik etmek için, işlem ücretlerinin bir kısmı, çabalarının bir ödülü olarak tahsis edilir.
İşlem ücretlerinin hesaplanması, farklı blok zinciri ağlarında küçük farklılıklar gösterir. Burada iki popüler kripto birimi için hesaplama yöntemlerini tanıtacağız: Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH).
Bitcoin blok zincirinin zorunlu işlem ücretlerini uygulamadığını ve teorik olarak Bitcoin transferlerinin işlem ücreti ödemeden yapılabileceğini not etmek önemlidir. Bununla birlikte, Bitcoin işlemlerinin artan popülaritesi ile madenciler, ücretli işlemlere öncelik vermeye başladılar. Sonuç olarak, bir Bitcoin işlemini işlem ücret ödemeden tamamlamak neredeyse imkansız hale geldi.
Bitcoin'in işlem ücreti, işlem gören miktarla ilgili değildir, bunun yerine işlemin bayt cinsinden boyutuna bağlıdır. Bayt boyutu, işlemde kullanılan UTXO sayısına göre belirlenir. İşlemde ne kadar çok UTXO kullanılır ve tüketilirse, transferin bayt boyutu o kadar büyük olur ve bu da daha yüksek işlem ücretlerine yol açar. Örneğin, hem Bob hem de Tom, Alice'e 3 BTC gönderirse, Bob, her biri 1 BTC değerinde 3 UTXO kullanırken Tom, 3 BTC değerinde 1 UTXO kullanıyor. Bu durumda, Bob'un işlemi, Tom'unkine kıyasla açıkça çok daha büyük bir bayt boyutuna sahip olacak ve bu da onun daha yüksek bir işlem ücreti ödemesine neden olacaktır. UTXO, Harcanmamış İşlem Çıktısı anlamına gelir. UTXO'lar hakkında daha detaylı bilgi için MEXC Yeni Başlayanlar Kılavuzu'ndaki "Harcanmamış İşlem Çıktısı (UTXO) Nedir?" başlıklı makaleye göz atabilirsiniz.
Bayt boyutuna ek olarak, Bitcoin işlem ücreti, işlemin baytı başına gereken satoshi (sat) sayısını ifade eden madenci işlem ücret oranından da etkilenir (sat, Bitcoin'in en küçük birimidir, 1 satoshi = 0,00000001 BTC). Madenci işlem ücreti oranı, Bitcoin ağının tıkanıklığı ile ilgilidir. Bitcoin işlemi yapan çok fazla insan varsa, ağ tıkanabilir. Bu gibi durumlarda işleminizin hızlı bir şekilde onaylanmasını istiyorsanız madenci işlem ücreti oranını artırmayı tercih edebilirsiniz ve madenciler blokta işleminize öncelik verecektir. Alternatif olarak, Bitcoin ağının normale dönmesini bekleyebilirsiniz ve madenciler işlemleri aldıkları sırayla dahil edecektir.
Özetle, Bitcoin blok zinciri işlem ücreti şu şekilde hesaplanır: İşlem Ücreti = Bayt Boyutu * Madenci İşlem Ücreti Oranı.
Bitcoin ile karşılaştırıldığında, Ethereum blok zincirinde işlem ücretlerini hesaplamak nispeten karmaşıktır. İşlem ücretlerini hesaplama sürecinde, Ethereum blok zinciri ağı şu kavramları sunar: ① Gwei, ② Taban Ücret, ③ Öncelik Ücreti (Bahşiş) ve ④ Gaz Limiti.
① Gwei:
Sat, Bitcoin'in en küçük birimi olduğu gibi, Gwei de Ethereum'un en küçük birimidir, burada 1 Gwei = 0,000000001 ETH'dir. Ethereum blok zincirindeki işlem ücretleri Gwei cinsindendir.
② Taban Ücret:
Her bloğun minimum fiyat olarak bir taban ücreti vardır. Bir Ethereum bloğuna işlem eklemek istiyorsanız, işlem ücreti (gaz ücreti) en az taban ücrete eşit olmalıdır. Taban ücret, önceki bloğun boyutunu (tüm işlemlerde kullanılan toplam gaz miktarı) hedef boyutla karşılaştıran bir formül kullanılarak hesaplanır. Hedef blok boyutunun aşılması durumunda, her blok için taban ücret %12,5'e kadar artabilir.
③ Öncelik Ücreti (Bahşiş):
Londra yükseltmesinden sonra Ethereum, madencileri bloğa işlem dahil etmeye teşvik etmek için öncelik ücreti (Bahşiş) kavramını tanıttı. İsteğe bağlıdır ve sıfır olarak da ayarlanabilir. İşleminizin öncelikli olarak gerçekleştirilmesini istiyorsanız daha yüksek bir bahşiş sunabilirsiniz, bu da madencileri işleminizi bloklara dahil etmeye öncelik vermeye teşvik eder.
④ Gaz Limiti:
Gaz limiti, bir işlem için harcamak istediğiniz maksimum işlem ücreti miktarını ifade eder. Akıllı sözleşmeler içeren işlemler, basit ödemelere kıyasla daha fazla hesaplama kaynağı gerektirdiğinden, daha yüksek gaz limiti gerektirir. Genel olarak standart Ethereum transferlerinin gaz alt limiti 21.000 Gwei'dir ve üst limit kullanıcı tarafından ayarlanabilir.
Yukarıdaki dört faktör göz önünde bulundurularak Ethereum blok zincirindeki işlem ücreti şu şekilde hesaplanır: İşlem Ücreti = Gaz Limiti * (Taban Ücret + Öncelik Ücreti).
Farklı blok zinciri ağları veya tokenleri, farklı işlem ücret standartlarına ve hesaplama yöntemlerine sahiptir. Örneğin, aşağıdaki blok zincirlerindeki işlem ücreti oranları PIT %4, CULT %0,4, FEG-ETH %2, GM %1'dir. Bu işlem ücretleri, düğümler veya madenciler tarafından toplanır ve platformdan bağımsızdır. Bununla birlikte, işlem ücretleri blok zinciri ağının durumu gibi faktörlere tabidir, bu nedenle kesin bilgi için lütfen söz konusu blok zincirindeki fiili işlem ücretlerine bakın.